اطلاعات جامع و کامل درباره رشته دندانپزشکی
مقدمه
اگر قصد دارید در رشته های تخصصی دندانپزشکی تحصیل کنید، باید درباره درجه آکادمیک رشته دندانپزشکی اطلاعاتی داشته باشید. دندانپزشکی به طور کلی رشته ای از رشته های علوم تجربی در دانشگاه است که حدود 6 سال و 12 ترم تحصیلی طول می کشد. 2 سال اول تحصیل به خواندن درس های پایه که به عنوان دوره علوم پایه نام برده می شود، معمولا بعد از 2 سال باید امتحانی را به عنوان امتحان علوم پایه از دانشجو گرفته شود. افرادی که این امتحان را پاس می کنند، می توانند وارد فضای بالینی شوند. 4 سال بعد حدود 3 تا 3.5 بعد آن دوره عملی آغاز می شود و 6 ماه آخر بیشتر در سیستم ایران به پایان نامه و کارهای جانبی آن می گذرد. در واقع به طور کلی می توان گفت دانشجویان از کنکور وارد می شوند، 2 سال علوم پایه می خوانند و 4 سال دوره بالینی و بعد از آن مفتخر به دریافت عنوان دندانپزشک می شوند.
معرفی کامل رشته دندانپزشکی در ایران
سیستم آموزشی ما در بخش دندانپزشکی سیستم آمریکایی است، ما در دنیا دو نوع مدرک دندانپزشکی عمومی داریم که بعضی از آن ها DDS مخفف Doctor of Dental Surgery است، سیستم ایران نیز DDS می باشد و برخی دیگر از کشورها نیز سیستم آموزشی آن BDS مخفف Bachelor of Dental Surgery می باشد. BDS حدود یک ترم از DDS کوتاه تر است ولی در خیلی کشورهای دنیا این سیستم پذیرفته شده است. ترجمه DDS در نظام پزشکی ایران به عنوان جراح دندانپزشک شناخته می شود. اما فراموش نکنید اگر به اصطلاح جراح و دندانپزشک برخورد کردید، منظور جراح فک و لثه نیست، در واقع این ترجمه دندانپزشک عمومی است. BDS را ما در ایران نداریم، در واقع می توان گفت در ایران هیچ دانشکده ای BDS را آموزش نمی دهد.
بعد از این که دانشجویان از پایان نامه های خود دفاع کردند و جراح دندانپزشک عمومی شدند، بعضی از افراد در امتحان تخصص شرکت می کنند و بر اساس علاقه و نمره خود در کنکور، وارد تخصص های متفاوت حوزه دندانپزشکی می شوند که عبارتند از ارتودنسی، پاتولوژی، بیماری های دندانی، پروتزهای دندانی، تعمیر ریشه، درمان های زیبایی و تعمیری، جراحی لثه، جراحی فک، سلامت دهان و مواد دندانی می شوند. ما هیچ تخصصی به نام تخصص زیبایی در دندانپزشکی نداریم، تخصص هایی که داریم به عنوان ترمیم است. ممکن است مشاهده کرده باشید که برخی از دندانپزشکان در مطب خود نوشته باشند دارای مدرک زیبایی، که مفهوم آن یک دندانپزشک عمومی است که به احتمال زیاد دوره هایی را خارج از دوره های دانشگاه گذرانده است. بهترین دکتر ارتودنسی تهران باید بتواند اطلاعاتی که در طی سال ها فعالیت خود در زمینه دندانپزشکی بدست آورده است بر بیماران خود پیاده سازی کرده و بتواند ناهنجاری های دندان و فک را به شکل اصولی و بدون وارد شدن آسیب به دندان ها، درمان کند.
مدارک و درجه های آکادمیک رشته دندانپزشکی
زمانی که افراد وارد تخصص های متفاوتی می شوند، باید حدود 3 تا 4 سال تحصیل کنند که در برخی از رشته ها و دانشگاه ها، تعداد سال های آن متفاوت می باشد. فقط جراح فک و صورت است که تخصص آن حدود 5 سال طول می کشد. بعد از پایان این دوره تخصصی افراد به درجه متخصص در آن رشته نائل می شوند، در واقع می توان گفت این افراد هم جراح دندانپزشک هستند و هم به طور خاص و در یک زمینه خاص تخصص آکادمیک گرفته اند. توجه به این نکته الزامی می باشد که در ایران ما تخصص ایمپلنت و تخصص زیبایی نداریم. عزیزانی که متخصص می شوند معمولا برای این که بتوانند صلاحیت بالینی خود را تایید کنند، باید امتحانی به نام بورد تخصصی را پشت سر بگذارند. که هر ساله توسط وزرات بهداشت برگزار می شود و طبیعتا افرادی که در بورد بتوانند نمره های خوبی بگیرند، شانس بیشتری برای آن ها وجود دارد تا در دانشگاه های خوب بتوانند استاد شوند. برای همین است که ممکن است شما مشاهده کرده باشید که در سه فرد مختلف رتبه اول بورد تخصصی ارتودنسی ایران را دریافت کرده باشند. این افراد ممکن است در سال های متفاوتی مانند رشته های کنکور توانسته باشند رتبه اول بورد تخصص ارتودنسی را کسب کرده باشند. پس فردی که رتبه اول بورد را دریافت کرده است، یعنی بین متخصصین آن سال در کشور، صاحب بالاترین نمره و بالاترین امتیاز شده اند. افراد بسته به نمره بورد، جذب مراکز آموزشی می شوند. منظور از این مراکز آموزشی همان دانشگاه ها است و کلاس های درسی و شرکت های متفاوت و جهادهای دانشگاهی به عنوان مراکز معتبر شناخته نمی شوند. وقتی یک نفر به عنوان هیئت علمی وارد دانشگاه می شود، در دانشگاه شروع به آموزش می کند و کم کم اقدام به انجام کارهای پژوهشی می کند. ساده ترین و پایین ترین سطح اساتید ما استادیار هستند که آن ها حداقل درجه علمی ثبت شده است. بعد از یک از دوره ای که فرد صلاحیت و لیاقت خود را اثبات می کند که چه در بورد آموزش و چه در بورد پژوهش، فرد می تواند درخواست کند تا تبدیل به دانشیار شود.
در مرحله سوم افراد استاد کامل می شوند که باید برای به دست آوردن این رتبه باید خیلی اکتیو باشد و علاقه مند و توانمند باشد. دکتر امیرحسین میرهاشمی به عنوان بهترین متخصص ارتودنسی تهران در حال حاضر استاد تمام بخش ارتودنسی دانشگاه تهران است و جوان ترین استاد تمام کل کشور در قسمت ارتودنسی محسوب می شود.
فلوشیپ ها به دوره های فوق تخصصی بالینی گفته می شود که معمولا افرادی می توانند آن را اخذ کنند که متخصص آن رشته باشند، برای مثال فلوشیپ ناهنجاری فک و جراحی فک که در دانشگاه تهران ارائه می شود، مخصوص افرادی است که متخصص ارتودنسی شده اند و بورد تخصصی را توانسته اند با موفقیت پشت سر بگذارند. به میزان 1 سال تا 2 سال این متخصصان به طور ویژه در یک زمینه تمرکز می کنند و می توانند فلوشیپ را دریافت کنند. فردی که توانسته است فلوشیپ را دریافت کند، به این معنی است که هم جراح دندانپزشک است و هم متخصص و هم دوره فلوشیپ یا فوق تخصصی خود را پشت سر گذاشته و توانسته است بهترین شرایط ممکن را کسب کند. در حال حاضر در کشور دو دانشگاه فلوشیپ ارتودنسی وجود دارند، یکی دانشگاه تهران که دکتر میرهاشمی به عنوان استاد تمام در این دانشگاه فعالیت می کند و یکی دانشگاه شهید بهشتی است.
رشته های تخصصی دندانپزشکی
انواع رشته های تخصصی دندانپزشکی پرطرفدار شامل موارد:
-
متخصص ارتودنسی
نام دیگر متخصص ارتودنسی، ارتودنتیست می باشد. پزشک متخصص ارتودنسی تهران فردی است که دوره های تخصصی دندانپزشکی را در بهترین دانشگاه های کشور طی کرده است. یک متخصص ارتودنسی با تجربه می تواند کلیه ی مشکلات موجود در فک و دندان ها را به شکل اصولی از بین ببرد.
-
متخصص درمان ریشه
یکی از متداول ترین رشته های تخصصی دندانپزشکی، متخصص درمان ریشه یا اندودانتیست است. در صورتی که درمان های ریشه دندان توسط متخصصان باتجربه انجام شود، می تواند از اقدامات تهاجمی برای درمان دندان های شما در آینده جلوگیری کرده و باعث شود تا دندان های طبیعی شما حفظ شود. خارج کردن بافت های آسیب دیده در ریشه دندان امری بسیار تخصصی می باشد که تنها توسط دندانپزشکان متخصص در این زمینه قابل انجام می باشد.
-
متخصص بیماری های دهان و تشخیص
متخصص بیماری دهان به عنوان یکی از رشته های تخصصی دندانپزشکی، به بیماران کمک می کنند تا قبل از این که آسیب های وارد شده به دندان ها شدید و غیر قابل درمان شود، تشخیص داده و درمان شود. این نوع متخصص درباره آناتومی بافت نرم و سخت دهان آشنایی کامل را دارد و قادر است مشکلات به وجود آمده در هر یک از دندان ها را به راحتی تشخیص دهد.
-
متخصص پروتزهای دندانی و ایمپلنت
یک متخصص پروتز دندانی، به بیمار کمک می کند تا با استفاده از جدیدترین روش های درمانی، جایگزین مناسبی را برای دندان های از دست رفته خود پیدا کند. بهترین پروستودنتیست باید در دانشکده های دندانپزشکی، دوره های لازم را طی کند تا بتواند بدون این که آسیبی به لثه ها وارد کند، محل و زاویه قرارگیری ایمپلنت ها را مشخص کند.
-
متخصص دندانپزشکی کودکان
ممکن است افرادی در میان انواع رشته های تخصصی دندانپزشکی، قصد داشته باشند تا در زمینه دندانپزشکی کودکان فعالیت کنند. متخصص دندانپزشکی کودکان باید خلق و خوی مناسبی با کودکان داشته باشد و بتواند به راحتی با آن ها ارتباط برقرار کند. نوع روش درمانی که برای کودکان با سنین پایین انتخاب می شود در مقایسه با بزرگسالان بسته به شرایط دندانی آن ها، متفاوت می باشد.
-
متخصص رادیولوژی دهان فک و صورت
اگر قصد دارید در این رشته های تخصصی دندانپزشکی تحصیل کنید، باید پس از اتمام 6 سال دوره دندانپزشکی به مدت 3 سال دیگر نیز به صورت تخصصی در زمینه رادیولوژی دهان تحصیل کنید. یک متخصص رادیولوژی دهان فک و صورت باید بتواند درباره نحوه صحیح گرفتن رادیولوژی از بافت، استخوان و دندان بیماران اطلاعات داشته باشد. عکس های رادیولوژی می تواند در تشخیص و انتخاب بهترین روش درمانی به دندانپزشک کمک بسیار شایانی کند.
-
متخصص جراحی صورت و دهان و فک
متخصص جراحی دهان و فک یکی از سخت ترین رشته های دندانپزشکی می باشد که نیاز به دقت و مهارت بسیار بالای دندانپزشک دارد.
-
متخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی
یک متخصص دندانپزشک ترمیمی با دانش و مهارت هایی که در طی سال های تحصیل خود بدست آورده است، می تواند باعث اصلاح طرح لبخند بیماران خود شود.
-
متخصص آسیب شناسی دهان، فک و صورت ( پاتولوژیست دهان و دندان)
پاتولوژیست دهان و دندان نیز یکی دیگر از رشته های تخصصی دندانپزشکی پرطرفدار می باشد.
جمع بندی نهایی
دندانپزشکی یکی از رشته های پرطرفداری پزشکی است که داوطلبان زیادی دارد. با توجه به درآمد بالای این حرفه، امروزه افراد زیادی علاقه مند به تحصیل در این رشته را دارند. با تحصیل در سال های متوالی در رشته های تخصصی دندانپزشکی، می توانید درجه آکادمیک رشته دندانپزشکی را بسته به سواد علمی و میزان مهارتی که دارید، کسب کنید.